Zamek Avio, skarbnica fascynujących opowieści

„Kobiety, rycerze, broń i miłość” – wszystko to można znaleźć w zamku Avio.

Zbudowany w średniowieczu, by odpierać wszystkie ataki i oblężenia, z murami, stopniowo zwężającymi się wejściami do serca zamku i coraz bardziej widocznymi z doliny, zamek jawi się, nawet tym, którzy widzą go z daleka, jako ostrzeżenie.

Przyjaciele i wrogowie

Pomyślna konstrukcja, która nigdy nie została zaatakowana. Rodzina Castelbarco, panująca na zamku i w całym dolnym regionie Vallagarina, od Lizzany niedaleko Rovereto do granicy z Weroną, była w końcu rodziną bardziej wprawioną w nawiązywaniu więzi niż w toczeniu konfliktów. Sojusznicy rodu della Scala z Werony, spokrewnieni z Gonzagami z Mantui poprzez udane małżeństwo, ale także wierni poddani Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Nawet freski przypominają o sojuszu z Imperium, na których widać insygnia Castelbarco i cesarskiego orła, a także mówią o bitwach. Wydaje się jednak, że znajdujemy się przed namalowanym podręcznikiem sztuki wojennej: ubiór, tarcze, miecze, hełmy są wyraźnie zarysowane, prawie tak, jakby chciały dać gościom do zrozumienia, że kasztelanowie wiedzą, o czym mówią, gdy mają na myśli wojnę

Miłość jest ślepa

Jednak freski mówią również wiele o miłości... począwszy od legendy o tajemniczych literach widniejących na płytkach zdobiących ściany sali straży. Według legendy Mariana prosi starających się o jej rękę rycerzy o odnalezienie, z zawiązanymi oczami, liter tworzących jej imię. Oczywiście im się to nie udaje. Rycerzowi, w którym zakochuje się Mariana, udaje się ułożyć imię panny, mimo że jest niewidomy i mimo że nie bierze pod uwagę sugestii, które podsuwa mu sama Mariana. Rycerz trafia w dziesiątkę. Mariana, która nie chciała wychodzić za mąż, w końcu ulega prawdziwej miłości.

W sercu zamku

Miłość pomiędzy mężczyzną a kobietą obejmuje również najbardziej niedostępną część zamku. Malowidła bliższe kobiecemu uczuciu odnajdziemy również zaraz po przekroczeniu progu ostatniego wejścia do zamku i części mieszkalnych. Widzimy tu ściany pokryte malowanymi różami, a także przedstawienie pierwszego pocałunku.

Jednak przede wszystkim jesteśmy zdumieni malowidłami w komnacie miłości, jednym z pomieszczeń, w których Tommasina Gonzaga, żona i regentka zamku, mogła schronić się, gdy jej mąż Guglielmo III di Castelbarco był nieobecny.

Chronione przed światem zewnętrznym freski w komnacie miłości prawdopodobnie nie były widoczne dla nikogo wchodzącego do zamku. Wydają się być dekoracją kameralnego i zapewne sprzyjającego miłości miejsca. Opowiadają historię spotkania damy i rycerza, ukazaną w kilku scenach. Tutaj Kupidyn, z zawiązanymi oczami (jak zawsze ślepy) i nieco zmęczony, wystrzeliwuje swoją strzałę jadąc tyłem. Ona się broni i unika strzały, tuląc w ramionach swojego pieska. On, z drugiej strony, zostaje trafiony, sprawia wrażenie obolałego. A później pocałunek dwojga w czasie, gdy nasz bohater siedzi na koniu. Miło jest pomyśleć, że jest to finalny moment historii, jest to ponowne spotkanie, a nie rozstanie tej pary, żyjącej całe wieki przed nami.

Być może freski przedstawiają lub są zapowiedzią małżeństwa Tommasiny i jej przyszłego małżonka, którzy często musieli rozstawać się z różnych przyczyn. Być może były one dobrą wróżbą dla jego powrotu, a dla niej pozostania, by rządzić losami zamku. A może jednak byli to Tristan i Izolda. Ich historia była znana kasztelanom: rękopis opowiadający losy Tristana i Izoldy został im podarowany w prezencie ślubnym.

Pewne jest to, że i tutaj – podobnie jak w sali straży – mamy do czynienia ze stylizowanym przedstawieniem zwyczajów i tradycji połowy XIV wieku. Począwszy od kolorystyki, poprzez dekoracje ścienne, ubiór, a skończywszy na opowiadanej historii – dworskiej miłości zabarwionej rycerską nutą.

I tutaj również, podobnie jak w historii Mariany, Amor znienacka rzuca strzałę i trafia w serce, pomimo usilnych prób jej uniknięcia. Miłość przysparza cierpienia, ale i pocieszenia. Zarówno w średniowieczu, jak i dziś.