WYCIECZKI ROWEROWE PO KRÓLESTWIE SMAKÓW
Trasy pieszo-rowerowe, wyznaczone wzdłuż doliny Adygi (Valle dell’Adige) oraz Doliny jezior (Valle dei laghi), przechodzą przez obszary, na których produkowane są doskonałe trydenckie wina oraz inne specjały. Do perełek regionu należą: wina Teroldego Rotaliano, Marzemino, Nosiola, Vino Santo i Trentodoc, ponadto białe szparagi „Asparagi bianchi De Co”, jabłka, śliwki, cenna oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia „Olio EVO DOP” znad trydenckich brzegów jeziora Garda i wreszcie kalafiory z Torbole.
Podążając wzdłuż doliny Adygi
Sieć tras rowerowych w Trentino wynosi łącznie 430 km, a najdłuższą z nich jest szlak pieszo-rowerowym, biegnący przez 99 km wzdłuż doliny Adygi (Valle dell’Adige). Z Równiny Rotaliana, położonej na granicy z Prowincją Bolzano, jadąc wzdłuż rzeki na południe, dotrzeć można do Borghetto, miejscowości leżącej w Prowincji Werony. Po drodze mija się liczne winnice, pola uprawne oraz Trydent i Rovereto. Na trasie znajdują się cztery zajazdy dla rowerów (bicigrill), w których można odpocząć, otrzymać użyteczne informacje dotyczące trasy i przemierzanych obszarów, skosztować lokalnych produktów czy wreszcie dokonać nagłych napraw, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
Z Równiny Rotaliana do Trydentu
Poczynając od miejscowości Cadino di Faedo, na granicy z Prowincją Bolzano, i wjeżdżając na Równinę Rotaliana, szlak prowadzi przez sady jabłoniowe, które stopniowo ustępują miejsca winnicom. Już po kilku kilometrach docieramy do pierwszego z czterech zajazdów dla rowerów, w którym odkryć można wiele lokalnych produktów, np. najbardziej charakterystyczne dla tego obszaru wino Teroldego. Winiarnia położona najbliżej trasy rowerowej to Cantina Endrizzi, jednak zbaczając lekko ze szlaku, dotrzemy do miejscowości Mezzocorona, które wraz z Mezzolombardo stanowi stolicę tego specjału. Po powrocie na drogę rowerową, biegnącą wzdłuż rzeki, mijamy liczne sady owocowe. Zanim dotrzemy do miejscowości Lavis, należy ominąć ujście rzeki Avisio, która łączy się tu z Adygą. Szlak prowadzi prawie pod sam odnóg góry Paganella i przebiega przez miejscowość Zambana Vecchia. Ta część Trentino znana jest z uprawy białych szparagów o nazwie Asparago Bianco De Co. Zbliżając się do Trydentu, wjeżdża się na ważny ze względu na uprawę białych winogron teren – owoce rosnące tu w dolinie i na niższych partiach wzgórz wykorzystywane są do produkcji Trentodoc.
Z Trydentu di Borgo Sacco
Na wysokości Trydentu trasa pieszo-rowerowa przejeżdża obok zabytkowej dzielnicy Trydentu – Piedicastello, położonej u podnóża Dos Trento. Tu właśnie w starym tunelu znajduje się obiekt muzealny Gallerie. Następnie przejeżdżając przez most San Lorenzo, docieramy do dzielnicy Albere, w której mieści się Muzeum Nauki – Museo delle Scienze Muse, zaprojektowane przez Renzo Piano.
W ciągu kilku minut dotrzeć stąd można do głównego placu Piazza Duomo, aby na dobre zanurzyć się w pełnym życia starym mieście, obfitującym w liczne, pokryte freskami renesansowe pałace i kamienice, aby obejrzeć zabytkowe pozostałości starożytnego miasta Tridentum, założonego przez starożytnych Rzymian. Centrum miasta to również świetne miejsce na aperitivo (małe przekąski i kieliszek musującego wina) bądź na posiłek w jednym z licznych restauracji i lokali, specjalizujących się w sprzedaży i degustacji wina.
Po relaksującej przerwie w parku dzielnicy Albere, czas na powrót na szlak rowerowy, aby kontynuować podróż. Po drodze mijamy drugi zajazd dla rowerów. Tuż obok zatrzymać się można na zwiedzanie ostatniego już w kolejności muzeum - Museo Aeronautico “Gianni Caproni”, muzeum lotnictwa, noszącego imię inżyniera, pochodzącego z Trentino, pioniera lotnictwa we Włoszech. Stąd kolejne etapy podróży przebiegają po prostej drodze, rozciągającej się wzdłuż rzeki Adygi po obszarze niegdyś nazywanym Comun Comunale Lagarino, obejmującym tereny od Aldeno po Mori. Spośród sadów i winnic wyłaniają się zamki, tak charakterystyczne dla tego miejsca – doliny Vallagarina, w której produkowane są różne rodzaje wina, m. in. Marzemino. Dalej, w okolicach Calliano i Nomi (oraz trzeciego zajazdu dla rowerów), po lewej stronie na wzniesieniu dostrzec można okazały Castel Beseno – największy kompleks fortyfikacji w Trentino, a nieco dalej zamek Castel Pietra. Winnice pokrywają gęsto tutejsze tereny aż po niższe partie wzgórz w okolicach Castellano, Villa Lagarina. Podobny krajobraz towarzyszy nam w drodze do Rovereto. W dzielnicy Borgo Sacco znajduje się Antica Manifattura Asburgica – zabytkowa fabryka tytoniu, założona jeszcze za panowania dynastii Habsburgów. Dziś w miejscu tejże manufaktury rośnie park innowacji i technologii, zaprojektowany przez japońskiego architekta Kengo Kuma. Z Borgo Sacco podróż można kontynuować w trzech kierunkach: w stronę innych znanych z produkcji wina miasteczek, np. miejscowości Isera, gdzie mieści się lokal Casa del Vino, w stronę jeziora Garda, przejeżdżając przez Mori i Loppio bądź na południe – w kierunku Werony.
PRODUKTY I PRODUCENCI
Równina Rotaliana
Endrizzi - https://www.endrizzi.it/it/
San Michele - Fondazione Mach - https://www.fmach.it/Azienda-Agricola/Cantina
De Vescovi - http://www.devescoviulzbach.it/
Donati https://www.cantinadonatimarco.it/
Trento i Lavis
Cantina La Vis - https://la-vis.com/
Cantine Ferrari - https://www.ferraritrento.com/it/
Cantina Sociale Trento - https://www.cantinasocialetrento.it/it/
Asparago Bianco di Zambana – zbieranie szparagów
Vallagarina
Grigoletti - www.grigoletti.com
Isera - www.cantinaisera.it
Casa del vino - www.casadelvino.info
W Valle dei Laghi – Dolinie Jezior
Podróż po tej części Trentino – pieszo, na rowerze czy samochodem – przypomina lekturę obszernego traktatu z dziedziny geologii Alp. Do czasu ostatniego zlodowacenia ta dolina całkowicie pokryta była tym samym lodem, który wyrzeźbił dno jeziora Garda. Pokonując drogę rowerem, podziwiać możemy charakterystyczne elementy morfologiczne tego terenu, począwszy od marmitów z okolic Vezzano i Torbole, po wielkie osuwisko polodowcowe w Marocche di Dro.
Długość tej trasy pieszo-rowerowej wynosi 39 kilometrów: początkowy odcinek prowadzi z Terlago do Vezzano (6 km), następnie z Sarche po Torbole nad jeziorem Garda. W Sarche rozpoczyna się również inna, ciekawa trasa rowerowa o długości 7 km, która prowadzi przez wąwóz Forra del Limarò do obrzeży miejscowości Comano.
Na trasie rowerowej w Dolinie Jezior znajdują się dwa zajazdy dla rowerów: w Dro i Arco.
Startujemy z Terlago – miejscowości leżącej w odległości zaledwie kilku kilometrów od Trydentu, u wschodnich podnóży góry Paganella. To zabytkowa miejscowość o bogatej historii i równie bogatych zabudowaniach. Znajduje się tu także zamek i jezioro o tej samej nazwie. Stąd podróż odbywa się kierunku południowym, w stronę miejscowości Vezzano i Padergnone. Znajdujemy się w okolicach jeziora Toblino i miejscowości Santa Massenza, słynnej z długiej tradycji produkcji grappy, która przekazywana jest od pokoleń przez tutejsze rodziny, przede wszystkim przez rodzinę Poli. Tutejsze destylarnie zapraszają gości na zwiedzanie z przewodnikiem oraz degustację w pomieszczeniach, gdzie podziwiać można alembiki: www.giovannipolisantamassenza.it www.distilleriafrancesco.it
Z pewnością warto zajrzeć również do Elektrowni Wodnej Santa Massenza (Centrale Idroelettrica di Santa Massenza). Podczas tej fascynującej wizyty odkryć można sekrety największej elektrowni wodnej Trentino. Najciekawszym jej elementem jest wielkie pomieszczenie mieszczące turbiny, o objętości 150.000 m3, wyżłobione w skale na głębokości 600 m. Do turbiny dochodzi się tunelem biegnącym do wnętrza góry.
http://www.hydrotourdolomiti.it/content/it/santa-massenza
Z Santa Massenza udajemy się teraz w kierunku jeziora Toblino i górującego nad nim, charakterystycznego zamku, należącego do prywatnych właścicieli. W zamku mieści się obecnie restauracja. Na tym odcinku droga rowerowa jest właśnie projektowana i dlatego lepiej zejść z roweru i prowadzić go, korzystając z przejścia biegnącego wzdłuż jeziora. Kolejny, krótki etap trasy biegnie po drodze krajowej i prowadzi do miejscowości Sarche. To obszar, na którym produkuje się wina Nosiola oraz Vino Santo Trentino, do nabycia w winiarni Cantina di Toblino (www.toblino.it). Zbaczając nieznacznie z trasy, odwiedzić można inne winiarnie, oferujące te lokalne produkty.
Z miejscowości Sarche, jadąc wzdłuż koryta rzeki Sarca, przemieszczamy równinę aluwialną tejże rzeki. Winnice przeplatają się tu z sadami owocowymi aż do miejscowości Pietramurata, a dokładniej Biotopu Marocche z wielkimi skupiskami materiału skalnego, przypominającymi skalne pustynie. Trasa rowerowa przebiega przez ten charakterystyczny, wręcz „księżycowy” krajobraz, a po prawej stronie zaczynają się pojawiać wielkie ściany skalne, dzięki którym Dolina Jezior jest tak bardzo kochana przez alpinistów i miłośników wspinaczki z całej Europy. Kolejny etap podróży to miejscowość Dro, znana z produkcji śliwek. Następnie droga prowadzi dalej w kierunku ujścia rzeki. Teraz widoczna jest skała, na której góruje zamek - Castello di Arco. Przed wjazdem do miasteczka, dostrzegamy palmy i coraz liczniejsze miejsca na postój wyposażone w ławki i stoły. Przejeżdżając ulicami ocienionymi drzewami, możemy podziwiać piękne XIX-wieczne wille i snuć domysły o bogatej historii tego miejsca. Po opuszczeniu miasta ponownie możemy delektować się spokojem i harmonią otaczającej przyrody, przemierzając tereny uprawne, gaje oliwne i lasy. Od pewnego czasu jesteśmy już bowiem na terenie słynnym z produkcji oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia Olio EVO DOP Garda Trentino. Spółdzielnia rolnicza Cooperativa Agraria di Riva del Garda, znajdująca się pomiędzy miejscowościami Arco i Riva del Garda, organizuje degustacje oraz zwiedzanie pobliskich olejarni z przewodnikiem (www.agririva.it).
Teraz trasa znowu biegnie wzdłuż rzeki Sarca, gdzie powietrze, im bliżej jeziora Garda, tym bardziej przepełnione jest śródziemnomorskimi zapachami. Tuż obok ścian góry Monte Brione odwiedzić można przedsiębiorstwo rolne Azienda agricola Madonna delle Vittorie, które oferuje degustacje lokalnego dania carne salada (www.madonnadellevittorie.it) i kalafiora uprawianego na obszarze Torbole (broccolo di Torbole). Po pokonaniu zaledwie kilku kilometrów docieramy na plażę Linfano. To już koniec drogi rowerowej. Podróż można kontynuować w dwóch kierunkach: w stronę Riva del Garda – Varone bądź Torbole – Nago – Mori. Wreszcie nadszedł moment, żeby zamoczyć nogi w jeziorze, położyć się na łące kilka kroków od brzegu i zrelaksować, a potem zajrzeć do jednego z licznych lokali.