De Catinaccio: geschiedenis van alpinisme

De duivel van de Dolomieten

Tita Piaz is inderdaad “de duivel van de Dolomieten”: Als rebelse student, pro-Redentist en later anti-conformist, leidde hij een echt ruig leven, met klimmen, ondernemerschap in toerisme (hij bouwde verschillende schuilplaatsen en twee hotels), korte gevangenschap, politiek engagement en wisselvalligheden in verband met de twee wereldoorlogen. Tita Piaz was niet alleen een man van de bergen, maar ook een burgemeester, een liefhebber van filodrama, een vriend van schrijvers en royalty's, zoals koning Albert I van België, en bovenal een innovator en een vrij man. We hebben er daarom voor gekozen om van de berghutten op de Catinaccio de hut te bespreken die Tita Piaz opdroeg aan zijn vriend Paul Preuss.

Vintage foto's uit het boek “The Generous Devil” van Alfredo Paluselli, 2018 – Dolomiti-Ausgaben

De oorsprong van de Paul Preuss-hut

In de vroege 20e eeuw was Catinaccio in feite het domein van Tita Piaz en zijn familie. In eerste instantie in de hut Vajolet waar zijn vrouw Marietta Rizzi directeur van was. Nadat Marietta plotseling overleed, wilde Tita, die noodgedwongen de hut moest verlaten, zijn geliefde Porte Negre niet verlaten en besloot een stuk land te kopen op enkele tientallen meters van de hut Vajolet zelf, waar hij een kleine hut bouwde.

Dit is het begin van de hut Paul Preuss: een structuur ter ondersteuning van de klimsport en voor Tita's werk als berggids. De droevige gebeurtenis van de dood van zijn vriend en bergbeklimmer Paul Preuss, die in 1913 tijdens het klimmen in Oostenrijk was verongelukt, was voor Piaz aanleiding om de hut aan hem op te dragen. De uitbreiding van de hut werd onderbroken door de Eerste Wereldoorlog en werd voltooid in 1925.

Nog een gebaar dat de genereuze geest van de Duivel van de Dolomieten. De betrekkingen met Preuss waren niet altijd even soepel geweest: beroemd was de controverse tussen Preuss en Tita over het gebruik van kunstmatige middelen in de bergen. Preuss was namelijk een purist en een toegewijde vrij klimmer, terwijl Piaz een tussenfilosofie omarmde, waarbij hij bijvoorbeeld gebruik maakte van rotspitons voor progressie en de techniek van het abseilen toepaste. Ondanks deze meningsverschillen was er een diep respect en oprechte onderlinge bewondering tussen de twee, en daarom draagt het elegante kleine hutje dat op die rotsachtige uitloper in de Catinaccio staat tot op de dag van vandaag zijn naam.

“… mobiliseerde alle menselijke eigenschappen van de klimmer: kracht, veerkracht, jeugd, zelfrespect, ambitie…” [Tita Piaz]

De hut vandaag

De Paul Preuss-hut wordt nog altijd door de familie Piaz gerund. Binnen de muren is al het epische van de geschiedenis zorgvuldig bewaard gebleven.

Je kunt er eenvoudig komen door vanaf hut Gardeccia of Pian Pecei (te bereiken met de pendelbus of de lift vanuit Pera di Fassa) een dagtocht te maken.

Als je nog wat tijd over hebt, kun je op de route die we voorstellen daar overnachten, in het hart van de Catinaccio, aan de voet van de torens van Vajolet op een hoogte van 2.243 meter. Ontwaak bij zonsopgang om de prachtige alpengloren te bewonderen en ga dan verder met de wandeling naar de hutten van de Catinaccio: Vajolet, Passo Principe en Antermoia.
Je zult dus vele verhalen ontdekken, verhalen over het leven in de bergen, over families, over hard werken, over heldendaden en over diepe en oprechte liefde voor deze plaatsen.

Bergbeklimmen is sinds 2019 een immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid door UNESCO. Een erkenning die de sociale en culturele aspecten van de bergsportpraktijk benadrukt, evenals de internationale geest die deze altijd heeft gekenmerkt.