Lecząc wojenne blizny
Jeden z najbardziej doświadczonych działaniami wojennymi zakątków Europy jest dziś miejscem pamięci i dialogu na rzecz pokoju
Garda, Dolomity i lodowiec Marmolada. Dziś kojarzone z pięknymi krajobrazami, jeszcze niespełna sto lat temu, były areną krwawych walk między Włochami, a Imperium Austrowęgierskim. Gdy w 1915 roku I Wojna Światowa dobiegła końca, przez Trentino przebiegała 350-kilometrowa linia frontu.
W wielu miejscach, w których toczyły się działania wojenne powstały pomniki i muzea upamiętniające ten jakże tragiczny w dziejach ludzkości okres. Jednym z nich jest austriacka baza w górach Ortler – Cevedale, w pobliżu Punta Linke. Położona na wysokości 3.632 m n.p.m., zachowała się w bardzo dobrym stanie.
Wzdłuż niemal całej linii frontu, pośród górskich krajobrazów, znaleźć można ślady wojennych działań. Szczególnie warte odwiedzenia są forty i bunkry na Monte Pasubio w pobliżu Rovereto oraz w Nagia – Grom, w Val di Gresta. Powyżej Riva del Garda, niezwykłe są – wiszące nad doliną - wykłute w skałach Monte Brione ścieżki.
W sumie, na terenie Trentino znajduje się 19 muzeów poświęconych I Wojnie Światowej. Italian Historical War Museum - największe na świecie muzeum poświęcone Wielkiej Wojnie znajduje się w Rovereto. Największy zbiór planów wojennych zobaczyć można natomiast w Trento, w Gianni Caproni Aeronautic Museum.
Kolejnym, niezwykle interesującym miejscem jest mieszczące się na Passo Fedaia Museo della Guerra 1915-18, w którym znajdują się eksponaty i mapy dokumentujące przebieg walk w Dolomitach.
Rozsiane w pięknej scenerii gór miejsca walk są dziś przestrogą dla ludzkości; skłaniają do refleksji i dialogu mającego nieść pokój. Wiele z nich zwiedzić można przemierzając Trentino. Godna polecenia jest Sentiero della Pace, wiodąca wzdłuż linii frontu Ścieżka Pokoju. Rowerem polecamy wybrać się na szlak 100km dei Forti na Alpe Cimbra.
Jeżeli jednak chcecie odwiedzić najbardziej szczególne, upamiętniające czasy wojny miejsce, proszę skierować się do Rovereto. Na pobliskich Wzgórzach Miravalle znajduje się największy na świecie Dzwon Pamięci odlany z żelaza pochodzącego z dział artyleryjskich. Co wieczór dzwon odmierza sto uderzeń, upamiętniając ofiary wojny i przypominając o dobrodziejstwie życia w pokoju.
